Ontstaan en genezing van Alopecia

alopecia

Ontstaan en genezing van Alopecia

31 mei 2021. Update: 1 sep 2023

Op mijn 26e viel in een korte tijd al mijn haren uit. Binnen een half jaar tijd waren ook mijn wenkbrauwharen, wimpers en zelfs mijn donsharen verloren. Ik ben toen naar een huisarts en internisten geweest, maar daar hoorde ik dat ik pech had en het niet meer terug zou groeien. Vanbinnen wist ik gelukkig beter. Ik geloofde namelijk sterk in het herstellende vermogen van het lichaam. Nu groeien mijn haren langzaam weer terug, zelfs mijn wimpers en wenkbrauwen doen een poging!

Maar wat is Alopecia eigenlijk, hoe ontstaat het en vooral hoe krijg je al je mooie haren weer terug? Lees hier over het ontstaan en genezing van Alopecia.

Voor mij waren en zijn mijn haren onwijs belangrijk, het geeft zelfvertrouwen en is een belangrijk onderdeel van mijn identiteit.

Mocht je zelf net alopecia hebben, of misschien al een tijdje, en je gaat langs artsen die zeggen dat het niet meer terug groeit of je struint het internet af waar vaak wordt gezegd dat het niet meer terug komt.. geloof mij de meesten met een vorm van Alopecia zijn in staat zijn of haar haar weer terug te krijgen.

Het kost misschien wat tijd en moeite, maar het kan echt weer herstellen. Het hangt wel af van hoe aangetast de cellen zijn. Ik ben zelf ervaringsdeskundige en heb daarnaast ook verhalen gelezen van andere vrouwen die hun haar weer terug hebben gekregen. Zo is Molly Vazques er een van, zij schreef er een boek over.

Wat is Alopecia?

Alopecia is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de lichaamseigen haarzakjes aanvalt. Alopecia Universalis is de vorm waarbij alle haarzakjes worden aangevallen, inclusief wimpers, wenkbrauwen en donsharen (niet alleen op het hoofd en pleksgewijs zoals bij Alopecia Areata).

Wereldwijd hebben bijna 150 miljoen mensen een vorm van Alopecia Areata. Circa 1 op de 4.000 patiënten wereldwijd krijgt te maken met Alopecia Universalis.

Hoe ontstaat Alopecia?

Hierbij moeten we eerst kijken naar het ontstaan van auto-immuunziekten in zijn geheel. Bij elke auto-immuunziekte wordt lichaamseigen weefsel aangevallen door het eigen immuunsysteem. Dit kan in je hele lichaam gebeuren: de huid, gewrichten, botten, bloedplaatjes, haren, schildklier, alvleesklier, darmen, noem maar op. De ene persoon heeft het op een andere plek dan een andere persoon. Of je wel of geen auto-immuunziekte krijgt heeft te maken met twee aspecten: 1. je genen bepalen voor ongeveer 20% of je een chronische ziekte krijgt, dus ook een auto-immuunziekte en 2. omgevingsfactoren bepalen voor circa 80% of de auto-immuunziekte ook daadwerkelijk tot uiting komt. 

In onderzoeken is aangetoond dat bij mensen met Alopecia er mutaties zijn gevonden in de genen die ervoor zorgen dat T-cellen, immuuncellen die een ontstekingsreactie aangaan, actiever zijn. Daarnaast heeft iedereen ergens een defect in zijn genen. Er kunnen dan bijvoorbeeld bepaalde eiwitten niet, minder, of teveel worden aangemaakt. Dit varieert per persoon en verklaart ook onder andere waarom de ene persoon Diabetes krijgt en de andere Alopecia.

Omgevingsfactoren

Zoals ik hierboven heb aangegeven zijn omgevingsfactoren een hele belangrijke voorspeller van auto-immuunziekten. Omgevingsfactoren kunnen van alles zijn, zoals: suiker, stress, roken, alcohol, gluten, chemische stoffen, antibiotica, medicijnen, vaccins, virussen, toxische stoffen als kwik, chloor, lood, plastic, schimmels, bestrijdingsmiddelen, teveel omega 6, voedingsallergieën en intoleranties, eenzijdige voeding en de algemene deler van al deze indringers: tekort aan voedingsstoffen waarop ons lichaam is gebouwd: vitaminen, mineralen, fytonutriënten, eiwitten, vetten, koolhydraten en water. 

Maar het belangrijkste komt nu: waarom valt ons immuunsysteem ons eigen weefsel aan?

Al onze lichaamseigen cellen hebben een eiwit die ons immuunsysteem laat weten om deze cellen niet aan te vallen. Deze eiwitten zitten in het celmembraan, ofwel het beschermlaagje van de cel. Dit beschermlaagje, maar ook het eiwit kan beschadigd raken door omgevingsfactoren zoals bovengenoemd. Wanneer dit beschermlaagje van de cel of eiwit beschadigd is, is er ook geen eiwit die vertelt aan het immuunsysteem ‘Val mij niet aan’.

Antistoffen, ofwel eiwitten die in deze cel zitten ziet je immuunsysteem als lichaamsvreemd. Wanneer je immuunsysteem actief wordt valt het dit eiwit aan om het op te ruimen, waardoor dus ook je eigen weefsel beschadigd raakt. En je immuunsysteem wordt iedere keer actief als je in contact komt met een van bovengenoemde omgevingsfactoren. Je merkt dit vaak zelf niet eens. Suiker en stress zijn misschien wel de twee belangrijkste boosdoeners. In de cellen van de haarzakjes bij mensen met Alopecia zijn zelfs eiwitten te vinden die te maken hebben met een stressreactie. Angst is trouwens ook een vorm van stress.

De darmwand speelt ook een belangrijke rol

Bij alle auto-immuunziekten is aangetoond dat er sprake is van een ‘lekkende darm’ oftewel een doorlaatbare darm. Dit klinkt vrij heftig een darm die lekt, maar in feite gaat het om minuscule gaatjes of inkepingen die ontstaan in de darmwand. Dit gebeurt eigenlijk bij iedereen gedurende dag. Wanneer je iets eet zet je lichaam deze ‘deuren’ (van je darmwand naar je bloedbaan) een beetje open om bijvoorbeeld glucose binnen te laten. Je immuunsysteem staat altijd in de bloedbaan (achter je darmwand dus) paraat om er op te letten dat er geen vreemde stoffen naar binnen komen. En er komen eigenlijk altijd wel vreemde stoffen mee dus het immuunsysteem gaat altijd even aan de slag. Niks mis mee. Maar het probleem ontstaat wanneer deze deuren continu open staan, waardoor het immuunsysteem continu aan de slag moet. Er ontstaat een immuuncascade en vreemde stoffen kunnen nu overal je lichaam in komen. Je immuunsysteem zit ook overal in je lichaam en zodra het in contact komt met een vreemde stof gaat het aanvallen en valt het ook je eigen weefsel aan. Bovengenoemde triggers kunnen zorgen voor deze gaatjes / open deuren in de darmwand. Vooral gluten, caseine, suiker en stress kunnen hiervoor zorgen.

En hoe krijg ik dan mijn haar terug?

Oke, ik heb zojuist heel veel uitgelegd over het immuunsysteem, ik hoop dat je het nog een beetje volgt:) Maar je wilt natuurlijk heel graag weten hoe krijg ik dan mijn haar weer terug?

Als je al weet dat eerder genoemde omgevingsfactoren de grootste boosdoeners zijn van het ontstaan van auto-immuunziekten dan raad ik je zeker aan om op deze dingen te letten. 

  • De meeste problemen in het immuunsysteem ontstaan door stress. Dus ga na of jij ergens stress van krijgt (dit kan vaak ook onbewust zijn). Ik dacht zelf namelijk dat het bij mij wel mee viel, maar achteraf leek ik toch meer stress te hebben gehad dan gedacht door mijn hoogsensitiviteit. Wanneer je stress ervaart pakt je lichaam letterlijk eiwitten uit je botten, nagels en haren! Probeer ontspanningsoefeningen te doen zoals mindfulness.
  • Probeer antinutriënten zoals suiker, alcohol en gluten zoveel mogelijk te verminderen of te vermijden en probeer meer groenten te eten op een dag. Hiermee kun je al heel veel winst boeken.
  • Kijk of je misschien een voedselallergie of -intolerantie hebt. Je kunt dit zelf testen door een voedingsdagboek bij te houden en te kijken welke voeding klachten veroorzaken. Bij allergieën krijg je direct klachten, dus dat is heel makkelijk. Bij intoleranties kunnen klachten na een paar uur of zelfs na een paar dagen verschijnen. Dit is dus een stuk lastiger! Een voedselintolerantietest is dan ook aan te raden. Deze kun je online bestellen bij bijvoorbeeld bloedwaardentest.nl
  • Probeer overtollig vet kwijt te raken. Vetcellen zorgen voor een continue ontsteking en dus een continue immuunreactie.
  • Beweeg voldoende. Zeker 30 minuten per dag, het liefst meer. Overtrainen, bijvoorbeeld elke dag of meer dan een uur intensief trainen zoals bijvoorbeeld hardlopen zorgt ook voor een behoorlijke stressreactie! Voel zelf een beetje aan wat voor jou goed voelt. Het huis opruimen en schoonmaken, een stukje wandelen, fietsen of dansen zijn ook al een hele goede vorm van beweging.
  • Levensenergie. Zorg dat je een doel hebt of een passie waar je elke dag heel blij van wordt als je er aan denkt of er mee bezig bent. Dit zorgt voor een goede doorstroming in het lichaam, zodat alle voedingsstoffen goed worden opgenomen en gifstoffen worden afgebroken en bovenal zorgt het voor geluksstofjes zoals serotonine en dopamine die een grote invloed hebben op je hele lichaam en gesteldheid.
  • Zorg dat je darmflora in orde is. Wanneer je darmflora niet in orde is kan dit leiden tot ontstekingen. Drink twee liter water gedurende de dag, eet voldoende vezels (groenten en fruit en volkoren producten) en eet gefermenteerde producten zoals zuurkool, yoghurt of kefir of neem probiotica.
  • Zorg dat je bloedsuikerspiegel stabiel is. Iedere keer als je suiker of koolhydraten eet stijgt je bloedsuikerspiegel. Je krijgt energie. Hartstikke goed, maar een teveel hiervan zorgt voor flinke beschadiging en ontstekingsreacties. Verminder dus suiker.
  • Eet vooral pure en biologische voeding en laat pakjes en zakjes staan. Hier zitten namelijk veel stoffen in die voor ontstekingen kunnen zorgen. 
  • Neem supplementen om je lichaam en immuunsysteem te ondersteunen. Bij supplementen is het alleen heel belangrijk om de juiste te nemen in de juiste dosis. In mijn consult kan ik je daarbij helpen. Note: leefstijlverandering zijn in mijn consults het belangrijkste, ik zal je nooit verplichten om supplementen te nemen, maar ik raad het vaak wel aan omdat ze echt een wereld van verschil kunnen zijn. Wat je sowieso wel kunt nemen is elke dag vitamine C en een multivitamine. Vooral in de winter, maar ook in de zomer kun je vitamine D nemen. Dit verschilt per persoon, maar iemand met Alopecia zou kunnen beginnen met 25 mcg (1000 IE) en in de winter 100 mcg (4000 IE) per dag. Meer over vitamine D lees je hier. En voor de mensen die minder dan twee keer per week vis eten visolie. Magnesium (waar minimaal 80%! van de bevolking een tekort aan heeft) kan ook helpen bij vele klachten, dit kun je voorzichtig proberen. Het verschilt per persoon wat je precies nodig hebt.


PLA2- en JAK-remmers

Oke, dit zijn mooie technische woorden, maar wat betekent dit eigenlijk voor Alopecia? Zoals ik hier eerder heb genoemd is een te actieve immuunsysteem een grote boosdoener voor het ontstaan van chronische ziekten zoals Alopecia. Het enzym PLA2 zorgt voor de productie van eicosanoiden, prostaglandines en leukotrieen. De overproductie hiervan kan leiden tot inflammatie. Quercetine kan deze PLA2 direct remmen. Verderop in deze blog lees je meer over quercetine.

Daarnaast heb je het enzym JAK die essentieel is voor de activatie van T-cellen. Je hebt hier medicijnen voor, maar beter is om dit op te lossen middels voeding en leefstijl door ontstekingen tegen te gaan. PLA2 en JAK zijn van nature goede enzymen (stofjes die processen regelen in je lichaam, zoals opbouwen en afbreken), maar een teveel hiervan kan tot overactivatie van het immuunsysteem leiden.

Goede doorbloeding

Een goede doorbloeding zorgt ervoor dat het haar goed kan groeien. Neem een heerlijk ontspannende hoofdmassage, masseer je hele lichaam dagelijks met een olie (bijvoorbeeld rozemarijn of lavandelolie). Dit kan met je handen of een massageborstel, bezoek een sauna of neem een koude douche. Zelf gebruik ik een acupunctuur hamertje om de haarzakjes te stimuleren. 

De schildklier

Een traagwerkende schildklier zorgt voor een minder goede doorbloeding. Veel mensen, vooral vrouwen hebben hier last van. Je kunt dit nagaan door de waarden zoals TSH, T4 en T3 te laten testen bij je huisarts. Ik heb zelf ook Hashimoto, een auto-immuunziekte waarbij de schildklier wordt aangevallen. Een schildklieraandoening kan Alopecia uitlokken. Met bovengenoemde tips kun je je schildklierproblemen aanpakken. Vooral het vermijden van gluten en caseïne (in koezuivel) kan veel helpen.

Voedingsstoffen die haargroei stimuleren

Keratine maakt je haar sterk en gezond. Een groot gedeelte van je haren bestaat uit keratine. Een tekort kan leiden tot zwak, droog en onhandelbaar haar. Keratine bestaat uit cysteine. Dit eiwit heeft zwavelrijke voeding nodig zoals broccoli, kool, knoflook, ui, spruiten en prei.

Lysine. Dit aminozuur verbetert de opname van zink en ijzer. Twee belangrijke mineralen voor haargroei. Zit veel in: vlees, vis, tempeh, noten, zaden, quinoa en boekweit.

Biotine (vitamine B8) is ook erg belangrijk in de strijd tegen haaruitval. Dit zit vooral in: eieren, lever, noten en pinda’s, zonnebloempitten, kaas, zalm, walnoten en paddenstoelen.

Alle B vitaminen zijn belangrijk voor een gezond lichaam en de groei van onze haren. B vitaminen zijn onmisbaar voor vele functies in ons lichaam en vooral voor celgroei. Een tekort aan B vitaminen kan problemen opleveren aan de zenuwen, spieren, haren, huid, nagels en metabolisme.

Niacine (vitamine B3) wordt ook in verband gebracht met Alopecia. Deze vitamine voedt de hoofdhuid en bevordert gezonde haargroei. Vitamine B3 zit veel in vlees, vis, volkoren graanproducten, zaden, noten, aardappelen en groenten.

Zink is in veel onderzoeken aangetoond dat een tekort voor haaruitval kan zorgen. Het is belangrijk voor de productie van eiwitten en celdeling. Je haren zijn opgebouwd uit eiwitten. Zink zit vooral in vlees, kaas, graanproducten, noten en schaal- en schelpdieren.

Vitamine D. Lage niveau’s van deze vitamine worden in verband gebracht met Alopecia. Een bloedwaarde van 80 tot 150 nmol/l is goed. Onder de 75 nmol/l is te laag. Let op: bij huisartsen vinden ze dit vaak acceptabel. Vitamine D haal je vooral uit de zon, maar ook uit vette vis, vlees of eieren.

Vitamine E en C zijn antioxidanten die de haarfollikels beschermen tegen vrije radicalen. Vrije radicalen zijn moleculen die in ons lichaam schade aanrichten. Iedereen heeft deze vrije radicalen, maar een tekort van antioxidanten kan voor problemen zorgen. Vitamine E zit veel in noten, pitten, zaden en garnalen. Vitamine C zit veel in groente en fruit.

Quercetine is een sterke ontstekingsremmer. Deze antioxidant is erg belangrijk bij het remmen van het enzym PLA2. Quercetine kun je vinden in appels, uien, kappertjes, bessen, rode wijn, thee, knoflook, bieslook, peper, koriander, venkel, koolsoorten, cacao, sperziebonen, noten, citrusvruchten en tomaten.

Conclusie

Het krijgen van Alopecia wordt allereerst voor een klein deel bepaald door je genen. Waarschijnlijk hebben mensen met Alopecia een mutatie in de genen die de haarfollikels bepalen, waarbij dit proces niet helemaal goed gaat. Omgevingsfactoren, oftewel epigenetica, bepalen vervolgens of deze auto-immuunziekte tot uiting komt. Dit proces kan soms jaren duren voordat je ook daadwerkelijk haaruitval ziet. De haarfollikelcellen zijn dan behoorlijk beschadigd. Dit kan dan ook soms jaren duren voordat deze weer herstellen of volledig hersteld zijn. Wanneer je blijft doorleven zoals je altijd hebt gedaan zal er ook geen verandering optreden. 

Als je Alopecia hebt is het daarom ook van groot belang dat je jezelf en je leefstijl onder de loep neemt en kijkt waar je bepaalde dingen voor jezelf kunt aanpakken. Supplementen slikken kan een hele belangrijke ondersteuning zijn, maar dit kan ook averechts werken als je gaat experimenteren. Orthomoleculaire therapeuten en coaches kunnen je hierbij helpen. Je kan ook bij je huisarts waarden laten checken, maar helaas niet alles. Het klinkt misschien heel gek maar ik ben eigenlijk heel blij dat ik Alopecia heb gekregen. Hierdoor ben ik namelijk als persoon erg veranderd. Ik voel mij veel gelukkiger en fitter dan ooit doordat ik mijn leefstijl heb aangepast en ik nu anderen kan helpen. Jij kan het ook!:)

Wil je meer weten of een gratis intake plannen? Gratis intake

 

Bronnen

  1. Schreur, S. E.a. (2020). Alopecia Areata, van ziektebeeld naar behandeling.
  2. https://www.alopecia-vereniging.nl/nieuws/literatuurstudie-alopecia-areata-brengt-verbanden-in-kaart